Prana – levensenergie, leven, adem, vitaliteit
Ayama – uiteenzetten, lengte, strekking
Pranayama is dus de verlenging en/ of uiteenzetting van de ademhaling. Prana dient langzaam en geleidelijk onder controle worden gebracht in overeenstemming met fysieke beperkingen en capaciteiten van de beoefenaar, anders gaat de beoefenaar eraan ten onder volgens Hatha Yoga Pradipika HII, vers 16. Juiste ritmische patronen en diepe ademhalingen leiden tot versterking van het ademhalingsstelsel, brengen het zenuwstelsel tot rust en remmen je begeerten af. Je raakt minder gehecht waardoor je geest vrijer wordt en concentratie en focus toeneemt.
Verlichting van stress en verstilling van de mind
Door pranayama leert het lichaam gebruik te maken van de volledige longcapaciteit. Hierdoor is de zuurstofopname in het lichaam optimaal en kan het lichaam alle afvalstoffen beter kwijt, waardoor ziekten voorkomen worden. Pranayama voorkomt en verhelpt stress. Als men last heeft van stress of snel boos wordt, is de ademhaling kort en snel. Daardoor is de stofwisseling in de longen niet optimaal. Er komt niet genoeg zuurstof in het lichaam wat leidt tot o.a. hoofdpijn. Door pranayama wordt de ademhaling langer en rustiger, wat stress verhelpt.
Door een betere opname van zuurstof in het lichaam worden de hersenen gestimuleerd. Hierdoor wordt de concentratie beter en is men beter in staat te onthouden en kalm te blijven onder grote werkdruk.
Bewust ademen en sturen van prana
HYP 1.3 – Om prana te beheersen en te laten stromen dienen we de fysieke ademhaling te beheersen. Vanuit het fysieke kunnen we de meer subtiele prana beïnvloeden en van daaruit weer de gedachten. Deze zijn allemaal aan elkaar gekoppeld en hebben wederzijdse invloed. Het doel is dus geen fluctuaties meer in de mind te hebben zodat de ‘ziener’ zich kan identificeren met zijn ware ik.
Hetgeen hierboven wordt beschreven heb ik als dusdanig ervaren door meer oog te hebben voor de ademhaling en pranayama beoefening. Vooral het bewust ademhalen maar ook efficiënte ademhaling vanuit onder in je buik. Het inzicht om adem te kunnen sturen naar ook andere plekken in het lichaam heeft mij het inzicht gegeven dat ik zelf veel meer kan sturen dan ik mij bewust was. Een mooie oefening hiervoor was het bewust ademen naar je onderrug en ook daadwerkelijk voelen dat er iets gebeurt. Vanaf toen kreeg de opmerking, ‘adem naar je bekken’, een heel andere betekenis voor mij. Van iets vaag naar heel concreet en ‘doebaar’ of praktisch toepasbaar.
Geweldig hoe dit allemaal in elkaar zit, als je dit leest dan is het bijna niet te geloven, maar aan de andere kant lijkt het ook soms heel erg logisch. Waar ik zelf in ieder geval achter ben gekomen dat de enige manier om het te begrijpen is door het gewoon ook zelf te doen, net als de yogahoudingen. Pas dan ga je ervaren en gaat de theorie ook meer leven.